Zielone dachy to dachy, których warstwa wierzchniej strony umożliwia uprawę roślinności. Jest to powszechne rozwiązanie w przestrzeni publicznej większych miast i coraz częściej stosuje się je w przypadku budownictwa domów jednorodzinnych. Dachy zielone to zarówno dachy płaskie, jak i strome. Ich budowa jest złożonym zagadnieniem, gdyż jest związana ze sporą liczbą wymagań technicznych. Istotna jest między innymi podbudowa konstrukcji. Strop musi natomiast charakteryzować się odpowiednią nośnością. Do najistotniejszych warstw zielonych dachów zaliczane są:
1. warstwa wegetacyjna,
2. warstwa filtracyjna,
3. warstwa drenująca,
4. warstwa wodoszczelna.
Celem warstwy wegetacyjnej jest zagwarantowanie roślinom optymalnych warunków do rozwoju. Przeznaczeniem warstwy filtracyjnej jest natomiast oczyszczanie wody, która przenika do warstw niższych. Warstwa drenująca z kolei pozwala na odprowadzenie nadmiaru wody opadowej do systemu retencyjnego bądź też poza obszar dachu. Wodoszczelna odpowiada za ochronę pokrycia dachowego, aby korzenie roślin go nie przerastały.
Skoro wiesz już, z jakich warstw składają się zielone dachy, co to oznacza zielony dach oraz jakie są podstawowe wymagania techniczne, zwróć uwagę także na rodzaje zielonych dachów. Wyróżnić można bowiem:
1. zielony dach ekstensywny,
2. zielony dach intensywny.
Ekstensywny charakteryzuje się ograniczoną różnorodnością flory. Nie może on pełnić funkcji użytkowej ze względu na niedostateczną grubość warstwy substratu. Dach intensywny natomiast ma zróżnicowaną roślinność. Można na nim spędzać czas. Możliwe jest tam także sadzenie drzew oraz tworzenie oczek wodny. Podział ten został utworzony w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku w Niemczech.
Omawiając zielone dachy, rodzaje zielonych dachów oraz wykorzystywane technologie, warto wspomnieć także o dachach biosolarnych. To nic innego, jak zielone dachy, na których zainstalowane są panele fotowoltaiczne.
Dachy zielone ekstensywne mogą zawierać różne rodzaje roślin. Wyróżnić w tej kategorii warto zatem:
1. dachy rozchodnikowe,
2. dachy ziołowe,
3. dachy trawiaste,
4. dachy kwiatowe,
5. dachy bioróżnorodne,
6. dachy zielono-niebieskie.
Rozchodnikowe są obsadzone kompozycją odmian rozchodnika. Rozchodnik natomiast jest sukulentem, czyli rośliną, która zatrzymuje w sobie ogromną ilość wilgoci. Dach ziołowy z kolei obsadzony jest różnymi ziołami. Zaletą tego wariantu są walory estetyczne, jakie dają kwiaty oraz niezwykle piękny zapach. Dach trawiasty natomiast to dach obsadzony wyselekcjonowanymi gatunkami silnych i ozdobnych traw, które nie wymagają cotygodniowego koszenia. Dachy kwiatowe z kolei to zielone dachy, które porastają wiele różnych gatunków polnych kwiatów — od wiosny do jesieni. Często dodaje się do nich rozchodnik.
Zielone dachy bioróżnorodne to dachy, w których obecne są zróżnicowane formy życia. Chodzi tutaj zarówno o rośliny, jak i o zwierzęta oraz owady i inne organizmy, które przyczyniają się do zachowania równowagi w naturze. Dachy zielono-niebieskie z kolei to rodzaj zielonych dachów, które działają niczym bufor dla znacznych ilości wody. Woda ta jest w dalszej kolejności stopniowo uwalniana do sieci kanalizacyjnej. Mechanizm ten jest bardzo istotny w trakcie szczytowych opadów deszczu.
Bazylea jest prawdziwym światowym liderem w dziedzinie zielonych dachów. W roku 2019 na jednego mieszkańca przypadało w tym mieście aż 5,71 m2 zielonego dachu. Stało się tak za sprawą przepisów, które lokalne władze wprowadziły ponad 20 lat temu. Zachęty w postaci dotacji wprowadzono tam jeszcze w roku 1996. Programy w kolejnych latach były finansowane przez mieszkańców, którzy płacili rachunki za prąd. Dokładnie 5% tych wpływów zasilało bowiem Fundusz Oszczędzania Energii.
W naszym kraju także są godne zauważenia inwestycje. Najbardziej znane zielone dachy w naszym kraju to:
1. Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach,
2. Biblioteka UW,
3. Centrum Nauki Kopernik,
4. Sąd Najwyższy,
5. centrum handlowe Złote Tarasy,
6. Opera Białostocka.
Powszechnie mówi się o tym, że coraz więcej inwestorów będzie decydować się na zielone dachy. Przyczyn takiej sytuacji jest wiele.
Wiesz już, czym są dachy zielone, warstwy tych dachów oraz które miejsca w naszym kraju są znane z tego rozwiązania. Przekonaj się teraz, jakie korzyści środowiskowe i społeczne niosą ze sobą zielone dachy. Dofinansowanie, które można otrzymać do tej inwestycji w wielu miejscach na terenie Unii Europejskiej nie jest przecież przypadkiem. Rozwiązanie to ma bowiem zalety dla środowiska i społeczeństwa, takie jak:
1. produkcja tlenu, pochłanianie zanieczyszczeń oraz dwutlenku węgla,
2. poprawa efektywności energetycznej budynków i ograniczenie emisji CO2 do atmosfery,
3. możliwość produkcji energii na zielonych dachach solarnych,
4.retencjonowanie wód opanowanych przez dachy zielone,
5.redukowanie miejskiej wyspy ciepła,
6. zrównoważona produkcja żywności,
7. możliwość rekreacji i wypoczynku,
8. zwiększenie bioróżnorodności.
Dachy zielone przyczyniają się do redukcji zanieczyszczeń zawartych w powietrzu — zarówno tych gazowych, jak i pyłowych. Jednocześnie mają pośredni wpływ na redukcję CO2, gdyż obniżają temperaturę i zwiększają oszczędności energetyczne. Ponadto możliwe jest zastosowanie na ich powierzchni paneli fotowoltaicznych. Obecność obfitej roślinności podnosi natomiast efektywność działania instalacji PV.
Zielone dachy mają także zdolność do retencjonowania wody opadowej i opóźniania spływu deszczówki z dachu. W wielu przypadkach rozwiązanie to pomaga zatem gospodarować wodami opadowymi na terenach zurbanizowanych zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Dachy, które są pokryte roślinnością, są też znacznie chłodniejsze od konwencjonalnych. Przyczyniają się one zatem do redukowania zjawiska miejskiej wyspy ciepła.
Na zielonych dachach możliwe jest także posadzenie warzyw i owoców, dzięki czemu można produkować żywność w miejscu, w którym będzie ona spożywana. W związku z tym ogranicza się konieczność transportu, co natomiast redukuje ślad węglowy. Możliwość rekreacji i wypoczynku może uczynić z obiektu atrakcję turystyczną. Przykładem jest ogólnodostępny dach zielony na budynku Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego. Zwiększenie bioróżnorodności natomiast związana jest z możliwość utworzenia ekologicznych korytarzy dla fauny i flory. Miasta w przeciwieństwie do zielonych dachów nie stanowią przyjaznej przestrzeni dla zwierząt.
